Rocznica uroczystego uruchomienia Elektrowni Wodnej w Żurze

15 lutego  br. przypadła 93. rocznica uroczystego uruchomienia elektrowni w Żurze przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej prof. Ignacego Mościckiego.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego, w oparciu o Wdę zwaną też Czarną Wodą, uruchomiono dwie największe i najnowocześniejsze elektrownie wodne ówczesnej Rzeczypospolitej - w Gródku i w Żurze. Zasilały one w energię elektryczną m.in. Grudziądz, Toruń, Gdynię, powiat świecki, chełmiński i powiaty nadmorskie.

W sobotę 15 lutego 1930 r. o godz. 14.40  prezydent Mościcki przyjechał pociągiem do Laskowic. Jego wizytę szeroko relacjonowała nie tylko prasa pomorska, ale i centralna. Uruchomienie elektrowni było centralnym elementem obchodów 10-lecia powrotu Pomorza do Polski.

Inżynier Alfons Hoffmann - dyrektor zakładów elektrycznych "Gródek" wręczył Prezydentowi upominek w postaci modelu  wirnika turbinowego. "Prezydent Mościcki przystąpił do jednej z wielkich prądnic i przełożył dźwignię, wprawiając w ruch ogromną maszynę, której pionowa oś zaczęła się obracać z zawrotną szybkością. Po hali rozległ się łoskot pracującej maszyny, lampy i reflektory zasilane jej prądem zapaliły się. Dyrektor Hoffmann udzielał wtedy (...) wyjaśnień co do działania promienic. Zapanował ogólnie nastrój swobodny, a nawet serdeczny. Pan Prezydent stał się na tę chwilę wyłącznie fachowcem, który zdradzał jedynie zainteresowanie techniczne. Zadawał pytania i z uwagą słuchał odpowiedzi"("Dziennik Bydgoski", 18 lutego 1930).

Warto przypomnieć, iż Ignacy Mościcki w l.1886-91 studiował na politechnice w Rydze,  był pracownikiem naukowym Katolickiego Uniwersytetu we Fryburgu, profesorem zwyczajnym chemii fizycznej i elektrochemii technicznej Politechniki Lwowskiej, europejskim autorytetem w dziedzinie produkcji nawozów azotowych. W 1903 r. skonstruował nowy typ kondensatora szklanego odpornego na wyjątkowo wysokie napięcia, dzięki czemu stał się autorytetem także w dziedzinie elektryczności. Jego patent na otrzymywanie azotu z atmosfery przy pomocy pieca z wirującym płomieniem elektrycznym i wydajną produkcję kwasu azotowego wykorzystywano m.in. w Szwajcarii, Belgii, Francji, Włoszech, Anglii.

Szczegółowy opis: https://nswiecie.pl/artykul/przed-92-laty-prezydent/1275055